Yangi asr nogahoniy chempionlari
Leverkuzenning «Bayer» klubi Bundesligada muddatidan avval chempionlikka erishib, «Bavariya»ning superseriyasiga nuqta qo‘ydi…
Va o‘z tarixidagi dastlabki tarixiy zafarini nishonladi. Shuningdek, XXI asrning to‘pori g‘oliblari safini kengaytirdi. Shu bahona o‘zining yorqin parvozi bilan futbol rivojiga munosib ulush qo‘shgan fidoyi jamoalarni eslab o‘tishni lozim topdik.
APL
«Lester» – 2015|2016 yillar mavsumi
2015 yil mayida APLni tark etish xavfi ostida turgan «tulkilar» yakuniy 8 uchrashuvdagi 19 ochko evaziga elitadagi o‘rinni saqlab qolishgandi. Keyingi mavsumda tushunib bo‘lmaydigan hodisa ro‘y berdi: Klaudio Ranyeri jamoasi startni 6ta mag‘lubiyatsiz o‘yin bilan boshladi, noyabrda Jeymi Vardi qatorasiga 11ta uchrashuvda gol urib, Rud van Nistelroy rekordini yangiladi. Yangi yilga qadar «Lester» bir necha marta peshqadam bo‘lib oldi, 16 yanvarda «Aston Villa» bilan durangdan keyin yana 1-o‘ringa ko‘tarilib, mavsum oxirigacha yetakchilikni saqlab qoldi.
Yakunda «tulkilar» 44 ochkojamg‘arib, mavsumni 12-o‘rinda yakunladilar. Hozir jamoa APLga qaytish uchun kurashmoqda, Chempionship peshqadami. Biroq mavsum davomida 14 ochkolik farqni boy berib qo‘ydi, «Ipsvich» bilan tengma-teng ketmoqda.
LA LIGA
«Valensiya» – 2001|2002, 2003|2004
1990-yillar oxiri va yangi asrning ilk yillarida «ko‘rshapalaklar» «Real» va «Barselona»ga munosib raqobat ko‘rsatib, 2 marta chempion bo‘lishgan, YECHLda finalga chiqib, UYEFA va Ispaniya Kuboklarini qo‘lga kiritishgan. Rafa Benites o‘zining debyut mavsumida «Valensiya»ga oxirgi 31 yildagi dastlabki chempionlikni taqdim etdi. 2003|2004 yillar mavsumida La Ligadagi muvaffaqiyat takrorlandi – jamoa mustahkam himoya evaziga (38ta o‘yinda 27ta gol) zafar quchgandi.
«A» SERIYASI
«Roma» – 2000|2001
Mazkur mavsumda «bo‘rilar» o‘rtamiyona jamoalarga qarshi bahslarda deyarli ochko yo‘qotishmadi, faqat «Inter», «Milan» va «Fiorentina»ga bir martadan imkoniyatni boy berishdi. Jamoa ayniqsa, uy uchrashuvlarini muvaffaqiyatli o‘tkazdi. Rimliklar 1-davrani «Yuventus»ni 6 ochkoga ortda qoldirgan holda yakunladilar. O‘rtadagi farq 31-turgacha o‘zgarmadi. Keyin Kapello jamoasi «Milan» va «Napoli» bilan durang o‘ynadi va tafovut 2 ochkoga tushib qoldi. Yakuniy turda «Yuventus» «Atalanta»ni mahv etgach (2:1), peshqadamlik maqomini chempionlikka aylantirish uchun «Roma»ga «Parma»ga qarshi bahsda faqat g‘alaba kerak edi. Biroq o‘sha mavsumda raqib jamoa tarkibida Buffon, Tyuram, Miloshevich, Di Vayo va aka-uka Kannavarolardek afsonalar to‘p surishardi. Lekin shundoqqina shohsupa ostonasida turgan «bo‘rilar» ham so‘nggi kuch-mahoratlarini hal qiluvchi bahsga saqlab qo‘yishgandi. Xullas, 1-bo‘limda «Roma» Totti va Montellaning aniq zarbalari evaziga 2 gol ustunligiga ega bo‘ldi. Tanaffusdan keyin esa Gabriel Batistuta 3-golni urdi, «Roma» esa 18 yillik tanaffusdan keyin chempionni qo‘lga kiritdi.
BUNDESLIGA
«Verder» – 2003|2004
Bremen klubi 1-davraning o‘zida 10ta uchrashuvni 3 va undan ko‘proq gollar bilan qo‘lga kiritdi, 16-turda peshqadam bo‘lib oldi va mavsum oxirigacha saqlab qoldi. Tomas Shaaf shogirdlari g‘oliblikni 32-turda, «Alyans-Arena»da «Bavariya»ni ishonchli tarzda (3:1) mahv etish evaziga naqd qilishdi. Bu «musiqachilar» tarixidagi 4-chempionlik bo‘lib, 3tasi Shaafning bevosita ishtirokida qo‘lga kiritilgan. Tomas 1988 va 1993 yillarda futbolchi maqomida qatnashgan. 2004 yilda bremenlikliklar chempionlik sovrini yoniga Germaniya Kubogini ham qo‘shib qo‘yishgan.
«Shtutgart» – 2006|2007
Mavsum avvalida bu jamoaning chempion bo‘lishi hech kimning xayoliga kelmagandi: «Nyurnberg»dan 0:3 hisobidagi mag‘lubiyat, «Arminiya» ustidan bazo‘r g‘alaba (3:2), «Borussiya»dan mag‘lubiyat (1:3) va 4-turga 15-o‘rinda borish – chempionlik haqida qanday gap bo‘lishi mumkin? Keyin «Shtutgart» jonlandi: 9 o‘yinli mag‘lubiyatsiz seriya, «Shalke» va «Bayer» ustidan yirik (3:0) g‘alabalar. Biroq shiddatli parvoz evaziga yetakchiga aylangan jamoa 13-turda «Bavariya»dan yengilib (1:2), pastlay boshladi. Jamoa bir necha turni 4-o‘rinda o‘tkazdi, «Shalke»esa peshqadam bo‘lib oldi. Yakuniy bosqichda o‘z uyida aynan «Shalke»dan yengilgan (0:1) jamoa yetakchidan 7 ochkoga ortda edi. Lekin keyin chinakam mo‘’jiza ro‘y berdi: 8ta o‘yinni o‘z foydasiga hal qilgan Armin Fe jamoasi 15 yil ichida ilk bor shohsupani zabt etdi.
«Volfsburg» – 2008|2009
Bunga qadar g‘oliblik nima ekanligini bilmagan, hatto 2-o‘ringa ham ko‘tarila olmagan klub tarixidagi chinakamiga tarixiy chempionlik. O‘shanda Feliks Magat nafaqat bosh murabbiy, balki sport direktori vazifasini ham ado etardi. «Bo‘rilar» esa mavsumning asosiy qismini o‘rtamiyonalar safida o‘tkazib, so‘nggi bosqichda jonlanishgandi. Chempionlik poygasining o‘ta ehtirosli lavhasi 26-turda, «Bavariya»ga qarshi bahsda (5:1) qayd etilgan, Grafite raqibning yarim tarkibini aldab o‘tib, to‘pni tovoni bilan darvozaga joylagandi. O‘shanda mavsumni 80ta gol bilan yakunlagan «Volfsburg»da top-hujumchilar – Edin Jeko (26), Grafite (28), Zvezdan Misimovich (7) uchligi shakllangandi.
LIGA 1
«Nant» – 2000|2001
Asrlar almashuvi davrida har yili Liga1da yangi chempion zafar quchgandi: «Oser», «Monako», «Lans», «Bordo». 2001 yilda navbat afsonaviy Reynald Denueks jamoasiga keldi. 1966-1979 yillarda «Nant» sharafini himoya qilgan futbolchi murabbiy maqomida chempionlikka erishdi. Uning jamoasi esa 58ta gol urib, Liga1dagi eng yaxshi natijani qayd etdi. Vinger Olivye Monterrubio (14), hujumchilar Viorel Moldovan (22) va Maram Vairua (15)larning sermahsul o‘yinlari g‘oliblikni ta’minladi. Nogahoniy chempionlikdan so‘ng murabbiy klubni tark etdi, «Nant» 10-o‘ringa tushib ketdi va 2006|2007 yillar mavsumida Liga2ga yo‘l oldi.
«Bordo» – 2008|2009
Bir yil avval murabbiylik sohasiga qadam qo‘ygan Loran Blan 2-mavsumida «Bordo»ni shohsupaga olib chiqdi. Uning rahbarligida jamoa qatorasiga 11 uchrashuvda zafar quchib, Liga 1 rekordini o‘rnatdi va oxirgi 10 yildagi chempionligini nishonladi. Qatorasiga 7 marta g‘olib chiqqan «Lion» esa Benzemadek hujumchi bilan 3-o‘rinni band etdi.
«Monpelye» – 2011|2012
2011 yilda «PSJ»ni shayxlar boshqaruviga o‘tgan bo‘lsada, o‘z tarixidagi ilk chempionlikni «Monpelye» ilib ketdi. Mavsum intrigasi esa so‘nggi turgacha kuchayib bordi. Hal qiluvchi tur arafasida «PSJ» 3 ochkoga ortda borayotgan, lekin «Loryan»ni yengsa, g‘oliblikka umid qila olardi. Yakunda raqobatchilar avval o‘z darvozalaridan to‘p olib chiqqan bo‘lsada, o‘yinni o‘z foydasiga hal qildi. Ayniqsa, Olivye Jiru o‘zining 21 goli va 12 assisti goli bilan chempionlikka katta hissa qo‘shdi.
«Monako» – 2016|2017
7 yil avval «Monako» Liga 1da g‘olib chiqib, YECHLda yarim finalga yetib borgandi. O‘sha mavsumda Leonardu Jardim jamoasi 95 ochko jamg‘arib, 8-marta chempion bo‘lgan va «PSJ»ning gegemonligiga nuqta qo‘ygandi. O‘shanda knyazlik klubi iqtidorli yoshlarni jamlagan, Bernardu Silva universalligi, Kilian Mbappe esa Tyerri Anriga qiyoslanishi va ilk mavsumining 21ta o‘yinida 10ta gol va 7ta assistni rasmiylashtirish bilan dong taratishgandi. Bundan tashqari, top-klublarga yo‘l olgan o‘yinchilari evaziga «Monako» 2017 yilda 200 mln. yevro, bir yildan keyin 367 mln. yevro foyda olgandi.
«Lill» – 2010|2011, 2020|2021
2011 yil mayida «Lill» 1954 yildan beri ilk bor chempionlikni nishonladi. Vaholanki, jamoa mavsumni 4 durangli seriya bilan boshlagan, avgust oyida 11-pog‘onada edi. Oktyabrgacha Rudi Garsiya jamoasi liqillab qolib, «Marsel» va «Lion»dan yengildi. Lekin noyabrda jonlanib, 2-o‘ringa ko‘tarildi. Dekabr oyining oxirida jamoa «PSJ»dan 4 ochkoga oldinga o‘tib, yetakchi bo‘lib oldi.
Shundan keyin «Lill» faqat olg‘a intildi: martda asosiy raqobatchi – «Marsel»ni tor-mor etdi, 21 may kuni Parijda «PSJ» bilan durangga (2:2) imzo chekdi va muddatidan avval g‘oliblikni rasmiylashtirdi. Bu klub tarixidagi uchinchi, so‘nggi 57 yildagi ilk g‘alaba edi.
10 yildan keyin Parijdan boshqa shahar jamoasining chempionligi sensasiya maqomini olgandi. Biroq Kristof Galtyening jamoasi liderlikka bosqichma-bosqich erishishni afzal ko‘rdi: chempionlikdan avvalgi 2 mavsumni 2 va 4-o‘rinlarda yakunladi. «Lill» zafarida o‘ta ishonchli himoya chizig‘i (38ta o‘yinda 23ta gol) muhim rol o‘ynadi.
S.RAHMONOV tayyorladi
Manba: «Интерфутбол» газетаси
Yangilik manbasi – https://stadion.uz/
